Wat houdt het ruimen van een graf in en wat gebeurt er met de grafsteen?

Een graf huur je vaak voor een bepaalde tijd. Als deze tijd afloopt, kun je meestal kiezen om de tijd te verlengen of om het graf te laten ruimen. Als je voor het laatste kiest, wordt het graf klaargemaakt voor een nieuwe familie. Dit is een natuurlijk proces, de cirkel van het leven. In dit artikel wordt uitgelegd wat er gebeurt bij een grafruiming, wat er met de grafsteen gebeurt en hoe je tastbare herinneringen aan de plek kunt bewaren.

Wat houdt grafrechten in?

In Nederland kennen we twee soorten graven: algemene graven en particuliere graven. Word je dierbare in een algemeen graf begraven, dan ‘lease’ je eigenlijk een graf: de beheerder van de begraafplaats beslist wat er met het graf gebeurt. Zo bepaalt de beheerder hoe lang jouw dierbare er mag blijven liggen en of er meerdere personen in het graf worden begraven. Je mag wel een eigen grafsteen plaatsen.

Bij een particulier graf koop je de grafrechten. Je bent dan de rechthebbende en de beheerder volgt jouw wensen. Je beslist bijvoorbeeld zelf hoe lang je dierbare in het graf blijft liggen. Meestal begin je met een periode van 20 of 30 jaar, en daarna heb je het recht om te verlengen. De kosten voor een algemeen en een particulier graf verschillen per gemeente of begraafplaats. Een algemeen graf is wel altijd goedkoper dan een particulier graf.

Wat gebeurt er als je grafrechten verlopen?

Bij een algemeen graf zal de beheerder van de begraafplaats het graf ruimen na de afgesproken periode. Sommige begraafplaatsen informeren nabestaanden over de geplande grafruiming, maar dit is niet verplicht. Als de grafrechten van een particulier graf na de afgesproken periode verlopen, kun je verlengen. Als je dit niet doet en het graf opzegt, dan zal een grafdelver het graf ruimen. Dit kan misschien onaangenaam klinken, maar een grafruiming wordt met zorg en respect uitgevoerd.

Wat gebeurt er met de grafsteen bij het ruimen?

Bij het ruimen van een graf wordt er plaats gemaakt voor de volgende familie. De eerste stap is het verwijderen van alles wat op het graf ligt, zoals de grafsteen of het grafmonument. Als de familie het grafmonument na de grafruiming niet wil houden, beslist de begraafplaats over de bestemming. Sommige begraafplaatsen geven er een nieuwe, mooie bestemming aan. Bijvoorbeeld, kunstenaar Hans van Houwelingen heeft op de verdedigingswal bij fort Vijfhuizen een 400 meter lang pad van oude grafstenen aangelegd. Dit pad geeft letterlijk ruimte aan de dood, op een plaats waar vroeger veel gevochten is. Op begraafplaats IJsselhof in Gouda is van oude grafmonumenten een prachtige gedenkplek gecreëerd.

Graf ruimen: wat gebeurt er met de inhoud?

Nadat alles van het graf is verwijderd, wordt het graf zelf leeggemaakt. Verschillende begraafplaatsen hanteren hier verschillende methoden voor:

Op oudere begraafplaatsen wordt de inhoud van het graf vaak opnieuw ingegraven, maar dan wat dieper. Hierboven op wordt dan een laag nieuwe aarde geplaatst, waarop de nieuwe kist komt. Soms wordt de inhoud van verschillende oude graven na een grafruiming samengebracht in een verzamelgraf. Dit gebeurt vooral bij algemene graven. Er is discussie over of verzamelgraven nog wel passend zijn in deze tijd. Sommige begraafplaatsen proberen deze graven op een mooie manier vorm te geven. Op de rooms-katholieke begraafplaats in Lisse is het verzamelgraf bijvoorbeeld afgedekt met een granieten plaat met ruimte voor duizend namen. Je kunt er ook voor kiezen om de inhoud van het graf na het ruimen te laten cremeren en de as een mooie bestemming te geven. Op sommige begraafplaatsen kun je een dierbare na het ruimen van het graf laten herbegraven – bijvoorbeeld samen met een andere dierbare in een (nieuw) graf. Dit soort speciale wensen moet je altijd bespreken met de beheerder van de begraafplaats.

Wat kost het om een graf te ruimen? Op de meeste begraafplaatsen kost het ruimen van een graf je niets.

Worden urnen ook na een bepaalde tijd verwijderd?

Als iemand gecremeerd is, kun je de urn een mooie plek geven bij een crematorium of op een begraafplaats. Bijvoorbeeld in een urnentuin of in een urnenmuur. Net als bij een graf, huur je zo’n plekje voor een bepaalde tijd. Daarna kun je ervoor kiezen om de urn mee naar huis te nemen of de as te verstrooien. Als er een gedenksteen of gedenkplaatje is, bijvoorbeeld bij de urnenmuur, mag je dat meestal mee naar huis nemen.

Inspiratie: Hoe kun je na een grafruiming een mooie herinnering maken van een grafmonument?

Na het ruimen van een graf kan het heel waardevol zijn om een tastbare herinnering aan deze speciale plek te hebben. Als er een grafmonument bij het graf stond, kun je ervoor kiezen om dit mee naar huis te nemen:

Je kunt van een klein monument een nagedachtenisplaats maken. Zet er kaarsen, foto’s en andere herinneringen aan je dierbare bij om zo de herinneringen levend te houden. Van een groter grafmonument kun je een stukje dat veel voor je betekent bewaren. Herinnert een vlinder of duif je aan je overleden dierbare? Laat dat deel dan losmaken en geef het een mooi plekje thuis. Is het grafmonument erg aangetast door weer en wind of is het niet helemaal je smaak? Laat het dan door een steenhouwer verwerken tot iets nieuws, zoals een klein bakje voor herinneringen (of as) of een bijzondere sculptuur voor in de tuin.